Tàn nhang là tình trạng da nổi các đốm màu nâu nhạt đến nâu đậm với hình dạng và kích thước không đồng nhất. Tình trạng này xuất hiện ở những vùng da mỏng, có tần suất tiếp xúc với ánh nắng cao như gò má, sống mũi, mu bàn tay, vai và lưng. Hãy cùng OXspa tìm hiểu nguyên nhân bị tàn nhang và cách điều trị.

Tàn nhang là gì

Tàn nhang là một dạng rối loạn sắc tố da có tính di truyền. Tàn nhang này được đặc trưng bởi các đốm nhỏ, có màu nâu nhạt đến nâu đậm, mọc tập trung hoặc rải rác ở những vùng da hở như da mặt, tay, cổ và lưng.

Tàn nhang là bệnh da liễu lành tính, không gây đau, ngứa hay nóng rát. Tàn nhang chỉ gây thương tổn ở vùng thượng bì (lớp nông của da nên có thể loại bỏ hoàn toàn nếu chăm sóc và điều trị đúng cách.

Tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi đối tượng nhưng chủ yếu ảnh hưởng đến nữ giới. Bệnh thường khởi phát sớm, có thể xuất hiện ở giai đoạn 2 – 3 tuổi hoặc tới tuổi dậy thì.

Tàn nhang có liên quan đến yếu tố di truyền, ảnh hưởng của tia UVB từ ánh nắng và một số yếu tố khác. Mặc dù là bệnh lành tính, nhưng các đốm nâu của tàn nhang có thể tác động tiêu cực đến tính thẩm mỹ, ngoại hình, gây ra cảm giác thiếu tự tin về tâm lý, e ngại.

Nguyên nhân bị tàn nhang

Tàn nhang là hệ quả do sắc tố melanin (sắc tố khiến da đen sạm) tăng lên quá mức khiến da hình thành các đốm nâu nhạt, nâu đen hoặc nâu đỏ.

Một số nguyên nhân tác động có thể gây tàn nhang, bao gồm:

Di truyền: Nghiên cứu di truyền học nhận thấy, người bị tàn nhang có gen trội Melanocortin 1 receptor. Gen này kích thích sắc tố melanin sản sinh quá mức bình thường khiến da hình thành các đốm có màu nâu nhạt đến nâu đen.

Lão hóa: bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể của bạn sẽ không sản sinh đủ estrogen, khiến cho làn da kém đàn hồi, tạo điều kiện cho hắc tố melanin tăng lên. Việc này cũng khiến các tế bào da không chứa đủ chất dầu và nước, gây ra tàn nhang.

Rối loạn nội tiết tố: việc này thường xảy ra ở phụ nữ có kinh nguyệt không đều, sử dụng thuốc đánh thai hoặc mang thai. Việc thay đổi hóc-môn đột ngột gây ra thay đổi kích thích sản sinh estrogen, sản sinh quá nhiều hắc tố melanin.

Tiếp xúc với ánh nắng: Tia UV-B trong ánh nắng mặt trời có khả năng kích thích các tế bào, khiến da hình thành các đốm nâu trên bề mặt. Tiếp xúc với ánh nắng thường xuyên còn làm tăng màu sắc và số lượng của các đốm tàn nhang.

Các tia UV có cường độ mạnh nhất vào lúc 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều. Do đó, tàn nhang thường có xu hướng đậm hơn vào mùa hè và nhạt màu vào mùa đông.

Các cách điều trị tàn nhang phổ biến

Cách điều trị tàn nhang có nhiều phương pháp khác nhau như sử dụng kem bôi, thuốc uống, laser, chemical peeling, đốt điện,… Để đạt hiệu quả điều trị cao, bác sĩ thường yêu cầu kết hợp giữa phương pháp xâm lấn với sử dụng thuốc và chăm sóc đúng cách.

Sử dụng kem bôi và thuốc uống

Đối với những trường hợp có các đốm tàn nhang mờ và số lượng ít, có thể điều trị bằng cách sử dụng thuốc.

Các loại kem bôi và thuốc uống được sử dụng để điều trị tàn nhang, bao gồm:

Kem bôi chứa AHA: AHA (alpha hydroxy acid) là loại axit hoạt động trên bề mặt da giúp loại bỏ tế bào chết, dưỡng ẩm và làm mờ các đốm nâu. Ngoài ra, thành phần này còn giúp chống lão hóa, dưỡng trắng da và duy trì làn da mịn màng.

Thuốc bôi chứa Arbutin: Arbutin được chiết xuất từ lá khô của cây dâu tây có khả năng hạn chế quá trình tổng hợp melanin và làm mờ các đốm tàn nhang trên da mặt

Axit Ascorbic (vitamin C): Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa mạnh, ức chế tổng hợp melanin và kích thích sản sinh collagen

Hầu hết các loại kem bôi da đều có hiệu quả chậm và cần ít nhất 3 – 6 tháng để loại bỏ hoàn toàn các đốm tàn nhang.

Điều trị tàn nhang bằng laser

Laser là phương pháp điều trị tàn nhang hiệu quả nhất hiện nay – đặc biệt là với các đốm tàn nhang đậm màu.

Phương pháp này sử dụng các xung ánh sáng tập trung, cường độ cao để nhắm vào các vùng da có tàn nhang với bước sóng chọn lọc nhằm phá hủy sắc tế melanin ở lớp thượng bì.

Cách điều trị tàn nhang bằng laser được thực hiện theo từng liệu trình riêng biệt. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và xác định mức độ tổn thương, sau đó lựa chọn tia laser, bước sóng phù hợp và tần suất chiếu nhằm loại bỏ đốm nâu và làm đều màu da.

Ưu điểm của phương pháp này là cho hiệu quả nhanh, không gây đau, chảy máu hay khó chịu khi thực hiện. Tuy nhiên nếu không chăm sóc đúng cách, da có thể bị sẹo lõm, tăng sắc tố và tái phát tàn nhang.

Thời gian hồi phục sau điều trị laser là khoảng 2 tuần. Bệnh nhân có thể phải thực hiện vài lần để có được kết quả điều trị mong muốn.

Đốt điện

Đốt điện là phương pháp điều trị truyền thuống. Đây là phương pháp xâm lấn sử dụng tia điện nhằm phá vỡ cấu trúc da và ức chế sắc tố melanin, từ đó phá hủy các đốm nâu trên da do tàn nhang.

Nếu chăm sóc đúng cách, các vùng da bị tàn nhang có thể hồi phục và trở nên sáng màu hơn so với ban đầu. Tuy nhiên, do nguy cơ gây thâm sẹo cao, quá trình chăm sóc phức tạp, nghiêm ngặt, gây đau và chạy máu nên hiện nay phương pháp này ít được thực hiện.

Dùng nito lỏng

Sử dụng nito lỏng tiếp xúc trực tiếp lên các đốm nâu có thể phá vỡ nhằm bóc tách tế bào thượng bì  và loại bỏ các mô da thâm sạm. Sau khi chấm nito, vùng da tiếp xúc sẽ có xu hướng đậm màu, khô lại và bong ra hoàn toàn sau khoảng 1 tuần.

Tương tự các phương pháp xâm lấn khác, sử dụng nito lỏng có thể khiến da giảm sắc tố hoặc hình thành sẹo lõm màu trắng do giảm sắc tố nếu không chăm sóc đúng cách.

Chemical peeling (lột da bằng hóa chất)

Chemical peeling là phương pháp sử dụng axit ở nồng độ cao (5 – 30%) thoa trực tiếp lên da nhằm loại bỏ tế bào thượng bì, kích thích da sản sinh collagen và tăng khả năng hấp thu dưỡng chất từ các loại kem bôi.

Ngoài tác dụng trị tàn nhang, phương pháp này còn được ứng dụng để chữa mụn trứng cá và ngăn ngừa lão hóa, làm nhạt màu các đốm tàn nhang. Tuy nhiên, Chemical peeling có thể gây kích ứng mạnh đối với làn da nhạy cảm và làm do da dễ bắt năng sau khi điều trị.

Tàn nhang là một trong những vấn đề thẩm mỹ thường gặp. Hy vọng bài viết này giúp các chị em hiểu rõ hơn về nguyên nhân bị tàn nhang và cách điều trị. Bên cạnh đó, cần tránh nắng và chăm sóc da đúng cách để hạn chế nguy cơ tàn nhang lan rộng và tái phát.

Bài viết nguyên nhân bị tàn nhang và cách điều trị được biên soạn bởi đội ngũ OXspa.